Manuel Alberto Martínez Romero , fillo do guerrilleiro Francisco Martínez Leira "Pancho" abatido pola Garda Civil en Ombre, Pontedeume, o día de fin de ano de 1954, acudiu esta semana por primeira vez -ten 62 anos- ao lugar onde lle tenderon a emboscada e mataron. Alí recordou o que lle oíu contar á súa nai, que Pancho buscou a morte, cansado de fuxir. "Si, porque en lugar de meterse entre unhas árbores e escapar como fixo moitas veces, tirouse a correr a campo aberto; estaba collo dun balazo que lle deron meses atrás". A vida do soado guerrilleiro, ao que antonte ás seis da tarde rendéuselle homenaxe no cemiterio parroquial de Meá, onde repousan os seus restos, é ben coñecida, pero non así a traxedia vivida polos seus fillos.
Manuel tiña 7 anos, unha irmá maior, Mari Carmen , e un pequeno que herdou o mesmo nome que o seu pai, Pancho. "Á miña nai mandárona desterrada a Valladolid, á miña irmá ao País Vasco, e a nós dous a un hospicio que estaba no Pazo de Mariñán, recordo todo perfectamente". O cura de Mugardos levounos nunha moto, aos dous nenos, dicíndolles que os levaba a un sitio moi bonito: "¿Bonito?, estabamos máis de cen nenos, algúns inválidos e dábannos leña a todos".
Gervasia era a monxa que mandaba. "Espertábanos ás cinco ou seis da mañá para rezar, por calquera cousa púñanos de xeonllos a todos no patio durante horas; ela sentada diante calcetando, e se un movíase lle arreaba unha vareada: eu quedei traumatizado, si, tempo despois deime conta que o meu carácter vén daqueles anos". Manuel emociónase cando fala da súa irmá Mari Carmen porque legalmente terían que estar no hospicio ata cumprir os 16 anos, pero ela -"non se como o fixo, de verdade"- logrou volver do País Vasco, con pouco máis de 16 anos, e mover Roma con Santiago para que só algo máis dun ano logo de entrar en Mariñán deixásenos saír ao seu cargo. Antes, conseguiu en varias ocasións que a Manuel e Pancho désenlles permiso para saír un día do orfanato e os tres irmáns poder visitar á súa nai no cárcere da Coruña. "Era unha festa de verdade para nós porque comiamos con ela un arroz que lles facían no penal os días do patrón de prisións, un arroz que hoxe sería incomible, pero comparado co que nos daban en Mariñán era a gloria". Mari Carmen faleceu logo, coa vida dos tres xa normalizada, con só 41 anos. Manuel aguanta as bágoas ao contalo.
Mariñán era un orfanato que pouco se diferenciaba, naqueles anos, ao que aparece na película O Orfanato , de Juan Antonio Bayona. "Lavábannos a todos na mesma auga, e metíannos a cabeza baixo a auga sucia realmente non sei para que".
O exilio que non chegou
Manuel Alberto creceu coa súa irmá. Aos 18 anos foise de soldador a Alemaña e logo percorreu medio mundo como traballador de montaxe de plataformas petrolíferas. O seu pai "Pancho" fora carpinteiro de bancadas de Bazán, comunista clandestino ata 1948 en que, ao ser descuberto, botouse ao monte. Os historiadores sosteñen agora que foi dos que se negaron a fuxir ao exilio, cando o Partido Comunista decidiu deixar a loita armada, nos primeiros 50 do pasado século, replegar a todos os guerrilleiros a Francia.
Non só el sufriu a represión: Florentino Iglesias, cuñado de "Pancho", asasinado en Ferrol. Outro cuñado, Juan Romero Rilo, 20 anos preso en Burgos. A súa sogra, encarcerada na Coruña.
Antonte recordóuselles a todos eles no cemiterio de Meá, coincidindo coa festa do 1º de Maio.
A Voz de Galicia
Sem comentários:
Enviar um comentário